Wijnsporen in Leuven – het historisch stadhuis

05/04/2021

Een herinnering aan de opkomst van de wijnbouw in Leuven vinden, is niet zo evident. Nochtans is er toch een verwijzing terug te vinden op het bekendste gebouw van Leuven, het historisch stadhuis.

De bouw van dit prachtige gotische gebouw zou starten in het begin van de 15de eeuw, een periode dat het Leuven economisch en cultureel voor de wind ging. Onder leiding van de eerste architect, Sulpitius van Vorst zou de eerste steen gelegd worden in 1439. Hij zou zich vooral bezighouden met het afbreken van het oude raadhuis en het uiteenzetten van de eerste bouwcampagne van het achterste huis aan de oostzijde van het Vrijthof. Van Vorst zou echter datzelfde jaar nog sterven en opgevolgd worden door Jan II Keldermans die de bouwcampagne van het achterste huis zou verderzetten. Wanneer Keldermans eveneens 6 jaar later zou sterven (in 1445) was het achterste huis zo goed als voltooid en zou de volledige toenmalige administratie zich hier huisvesten nadat die eerder verspreid zat over verschillende patriciërswoningen. Mattheus de Layens, de derde en laatste architect, zou Keldermans opvolgen en vooral focussen op de bouw van het voorste huis, de blikvanger van het stadhuiscomplex gelegen aan de kant van de Grote Markt. In 1469 is het stadhuis zoals wij dat vandaag kennen, hoewel zonder beelden in de nissen, gefinaliseerd.

Op de toevoeging van de beelden in het stadhuis, die dienst doen als een soort wall of fame van bekende Leuvenaars, is het nog wachten tot de 2de helft van de 19de eeuw. Onder andere het feit dat een wedstrijd werd georganiseerd voor Leuvense beeldhouwers om de beelden te ontwerpen, waar uiteindelijk een Brusselaar met de eerste prijs ging lopen, en lokale weerstand omdat de beelden het karakter van het gebouw te veel zou veranderen, vertraagde het beeldenproject. De bouw van de eerste reeks beelden, in de gevels, zou uiteindelijk ongeveer 30 jaar duren, dus even lang als de bouw van het stadhuis zelf. De beelden in de torentjes en puntgevels zouden in 1907 gefinaliseerd worden. In zekere zin zijn de beelden op een hiërarchische manier opgesteld: de figuren op de benedenverdieping beelden onder meer geleerden, kunstenaars en historische figuren uit die een belangrijke rol hebben gespeeld in Leuven, de eerste verdieping toont figuren die de gemeentelijke vrijheden symboliseren en de patroonheiligen van de parochies, op de tweede verdieping staan alle heersers over de stad en de nissen in de torens werden gevuld in met Bijbelse figuren. Op de 2de verdieping, de 3de beeldenrij, kan je als 2de beeld aan de zijde van het politiekantoor het beeld van Godfried I of Godfried met de Baard, hertog van Brabant, herkennen. De hertog is cruciaal voor het Leuvense wijnverhaal want hij gaf in het begin van de 12de eeuw de opdracht om in de Leuven verschillende wijngaarden aan te leggen. Vandaag is het moeilijk voor te stellen dat er wijngaarden te bezoeken zouden zijn in het centrum van Leuven. Echter, dit was het startschot van 3 eeuwen groei en bloei voor de Leuvense wijnbouw. Het succes breidde zich ook verder uit want een eeuw later (14de eeuw) zouden eveneens wijngaarden ontstaan in de nabije regio van Leuven waaronder Diest, Aarschot, Hoegaarden en Zoutleeuw.

Sinds de verhuis van de stadsdiensten naar het Stadskantoor aan het Professor Roger Van Overstraetenplein (aan het station) wordt het historische stadhuis enkel nog gebruikt voor plechtigheden. Tegen 2027 moet het historische stadhuis een ‘open plek’ worden voor Leuvenaars en toeristen met verhalen over het stadhuis en Leuven. Hopelijk krijgt het wijnverleden van de stad hier ook een plaats.

Wijntrends: natuurwijn

02/10/2021

Wijn is een levendig product en dat betekent dat het ook onderhevig is aan de grotere trends in de maatschappij. Hoewel niet nieuw, maar wel opvallend steeds populairder, speelt natuurwijn in op de trend van meer bewust en ecologisch omgaan met eten en dus ook drinken. Daarom is het niet toevallig dat ook in Leuven we met Surlie en Terroir twee wijnbars/shops hebben die een groot aanbod aan natuurwijnen hebben. Maar wat is natuurwijn nu precies?

Natuurwijn?

Zoals de naam het eigenlijk al zegt, gaat het over een natuurlijke wijn met zo min mogelijk menselijke tussenkomst. Dit betekent dat reeds bij het begin van het productieproces bijvoorbeeld geen gebruik wordt gemaakt van kunstmest en chemische bestrijdingsmiddelen. Daarnaast zijn machinaal oogsten en gekweekte gistsoorten uit den boze. Je hoort ook wel eens zeggen dat je geen kater zou krijgen van natuurwijnen omdat het toevoegen van sulfiet verboden is, maar wijn bevat van nature sulfiet en die kater komt toch voornamelijk door het te veel aan alcohol 😉 (sulfiet vertraagt wel het afbreken van de alcohol).

Kenmerken

Natuurwijn herken je vrijwel meteen aan de troebele kleur. Hoewel er minimaal mag gefilterd worden (niet chemisch klaren) zal natuurwijn altijd een beetje troebel zijn. Daarnaast vallen natuurlijk de ‘wilde’ geuren op die soms een beetje doen denken aan een paardenstal. Wat betreft de smaak heeft het merendeel van de natuurwijnen een opvallende hoge aciditeit. Verwacht ook geen houtrijping omdat dit ook gezien wordt als een menselijke interventie.

Blijvende trend?

You hate it or you love it. Het is moeilijk om een beetje fan te zijn van natuurwijn. Het aandeel in de gehele wijnproductie is momenteel beperkt tot een zeer klein aandeel. Dit is ook logisch omdat het maken van natuurwijn zeer arbeidsintensief is. Of de trend de komende jaren verder zal gaan dan de meeste grotere steden valt af te wachten.

Wijndomein De Steenen Muur

05/09/2021

Geschiedenis

De keuze om als eerste blogbericht iets te vertellen over het wijndomein De Steenen Muur in het Hageland is niet toevallig. Deze plaats ademt geschiedenis uit. Historisch onderzoek toont aan dat al ten tijde van de Romeinen hier aan wijnbouw werd gedaan en dat die doorliep tot in de middeleeuwen. Haar naam heeft het domein echter te danken aan de stenen muur die gebouwd werd in het begin van de 19de eeuw. Deze muur, opgetrokken uit ijzerzandsteen, had als doel de wijnranken te beschermen tegen de noorderwind en de dieren uit het nabijgelegen bos. Je kan vandaag nog steeds de restanten van deze muur bezoeken en sinds 1995 is het zelfs erkend als beschermd monument. Het domein was in het begin van de 19de eeuw ongeveer 34 hectare groot. Dit staat in schril contrast met de 1,2 hectare van vandaag, maar nog steeds goed voor bijna 5000 wijnstokken.

Cépages

Het domein maakt alleen maar monocépages van 6 verschillende soorten: pinot gris, chardonnay, pinot noir, sirius, dornfelder en bacchus. Vooral de bacchus valt op aangezien deze, voornamelijk in Duitsland bekende druif, zelden als monocépage voorkomt. De druif kan goed gedijen in ons klimaat en laat zich in het glas kenmerken door aroma’s van gras en bloemen. Daarnaast valt de lage zuurtegraad op. 

Wie graag eens wil proeven van bovenstaande wijnen moet geduldig zijn want de 3000 à 4000 flessen wijn die het domein jaarlijks produceert worden niet verkocht, maar enkel aangeboden tijdens proeverijen en wandelingen. De jaarlijkse Wijnfeesten in Wezemaal (september) zijn een goede gelegenheid om deze wijnen te ontdekken.

---

Mijn blog volgen

Krijg nieuwe content direct in je mailbox.